Πέρασαν 39 χρόνια από τη στιγμή που ο στρατός έμπαινε δια
της βίας στο κατειλημμένο από φοιτητές Πολυτεχνείο. Ήταν ξημερώματα της 17ης
Νοεμβρίου όταν τα τανκς έσπαγαν την πόρτα, με τους ΛΟΚατζίδες που ακολούθησαν
να βγάζουν έξω τους φοιτητές και τα όργανα καταστολής της χούντας να
πραγματοποιούν εν ψυχρώ δολοφονίες όλη τη νύχτα.
Αυτός ήταν ο επίλογος της εξέγερσης του Νοεμβρίου και την
επόμενη ημέρα ήταν πλέον ολοφάνερο πως
το ιστορικό αυτό γεγονός σηματοδοτούσε
την αρχή για τη νέα εποχή στην οποία έμπαινε η χώρα.
Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ήταν η αρχή του τέλους για την
χούντα των Συνταγματαρχών και παράλληλα η έναρξη της μεταπολίτευσης. Τα χρόνια
της αλλαγής, της δημοκρατίας και της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και τα χρόνια
της διαφθοράς, των σκανδάλων και της
απαξίωσης του πολιτικού συστήματος.
Σημείο αναφοράς την περίοδο της μεταπολίτευσης, αποτελούν
και οι πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων,
η αλλιώς η γενιά του Πολυτεχνείου, όπως έχουμε συνηθίσει να τους αποκαλούμε.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, εισιτήριο για την πολιτική
σταδιοδρομία
Η γενιά αυτή, ήταν μια «τυχερή» γενιά, καθώς εκπρόσωποί της,
σημάδεψαν την μετέπειτα πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας. Ένα κομμάτι
επέλεξε να «εξαργυρώσει» την αγωνιστική παρουσία του στην κατάληψη του
Πολυτεχνείου για να ακολουθήσει καριέρα στην πολιτική. Κάποιοι μάλιστα,
κατέλαβαν υπουργικές θέσεις, αλλά και αλλά και ευρωπαϊκά αξιώματα, ενώ οι
περισσότεροι μετατοπίστηκαν στο ιδεολογικό φάσμα (άλλοι προς το κέντρο και
άλλοι προς τα δεξιά).
Ο Μίμης Ανδρουλάκης λόγου χάρη που υπήρξε βασικό μέλος της
Συντονιστικής Επιτροπής κατάληψης το 1973 πέρασε σχεδόν από όλα τα κόμματα της
αριστεράς: Από τον ακροαριστερό ΚΟ Μαχητής, στην ΚΝΕ και το ΚΚΕ, και στη
συνέχεια στο Συνασπισμό αλλά και στο ΠΑΣΟΚ. Βρίσκεται στα βουλευτικά έδρανα επί
σειρά ετών, ενώ προσφάτως ανεξαρτητοποιήθηκε, κάνοντας παράλληλα άνοιγμα προς
το ΣΥΡΙΖΑ.
Εποχή άφησαν και οι πολιτικές μεταλλάξεις του Χρύσανθου
Λαζαρίδη, ο οποίος από την ΕΚΟΝ – Ρήγας Φεραίος όπου ήταν οργανωμένος κατά την
περίοδο που διατέλεσε μέλος της συντονιστικής επιτροπής στην κατάληψη του ΕΜΠ ,
πέρασε στη Β' Πανελλαδική και από εκεί στην ΕΑΡ για να καταλήξει εντέλει «δεξί
χέρι» του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά.
Από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της συντονιστικής ήταν και ο
Κώστας Λαλιώτης. Ιδρυτικό και προβεβλημένο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, υπεύθυνος
σχεδιασμού των εκλογικών αναμετρήσεων του κόμματος από το 1974 έως και το 2004,
αλλά και υπουργός στις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη και του Ανδρέα Παπανδρέου.
Διετέλεσε μάλιστα και γραμματέας του κόμματος, ενώ από το 2003 και έπειτα
σταδιακά αποτραβήχτηκε από τα φώτα της δημοσιότητας, παραμένοντας ωστόσο
«πράσινος».
Στη γενιά του Πολυτεχνείου ανήκει και ο Δημήτρης
Χατζησωκράτης. Ρηγάς εκείνη την εποχή, πέρασε στο ΚΚΕ Εσωτερικού και από εκεί
στο ΕΑΡ, τον Συνασπισμό και το ΣΥΡΙΖΑ, όπου υπήρξε από τους κύριους εκφραστές
του Ανανεωτικού Ρεύματος μαζί με τον Φώτη Κουβέλη. Πλέον στέλεχος της ΔΗΜΑΡ
αλλά και «αρχιτέκτονας» διακομματικής συμφωνίας με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μετά τις
εκλογές της 17ης Ιουνίου.
Μία από τις πιο σημαίνουσες φυσιογνωμίες της εποχής εκείνης
ήταν και η Μαρία Δαμανάκη. Για την ακρίβεια η φωνή της, αφού υπήρξε η εκφωνήτρια του ραδιοσταθμού του
Πολυτεχνείου τις ημέρες τη κατάληψης. Πέρασε από την ΚΝΕ, έγινε στέλεχος του
ΚΚΕ. Μετά τη διάσπαση , βρέθηκε στο Συνασπισμό όπου και διετέλεσε πρόεδρος του
κόμματος, ενώ αργότερα προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ. Βουλευτής επί σειρά ετών, σήμερα είναι Επίτροπος της Κομισιόν, υπεύθυνη
για τις θάλασσες και την αλιεία, με τις παρεμβάσεις της υπέρ της λιτότητας στην
Ελλάδα να την κρατούν συχνά – πυκνά στην επικαιρότητα.
Ο Στέφανος Τζουμάκας και αυτός με τη σειρά του ήταν ανάμεσα
στα κεντρικά πρόσωπα της εξέγερσης. Ήταν
ένας από τους διαπραγματευτές (μαζί με Λαλιώτη – Σταμέλο) με τον στρατό πριν
από την είσοδο του τανκ, ενώ πρωτοστάτησε στις καταλήψεις της Νομικής το 72-73.
Στη μεταπολίτευση βρέθηκε στην ΠΑΣΠ, διετέλεσε και γραμματέας της ΕΦΕΕ.
Παπανδρεϊκός μέχρι το... μεδούλι, ο Τζουμάκας υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος του
ΠΑΣΟΚ, (έχει περάσει από την Κεντρική Επιτροπή και από την Εκτελεστική
Γραμματεία), ενώ πέρασε και από υπουργικές θέσεις.
Ο Νίκος Μπίστης, γνωστός περισσότερο για τη δράση του στις
καταλήψεις της Νομικής, με συμμετοχή και στο Πολυτεχνείο, ξεκίνησε την πολιτική
του σταδιοδρομία από την ΚΝΕ, μεταπήδησε στο Συνασπισμό και από εκεί στο ΠΑΣΟΚ,
όπου διατέλεσε και υφυπουργός στην κυβέρνηση Σημίτη το 2000. Πρόσφατα βρέθηκε
στη ΔΗΜΑΡ, με τον Φώτη Κουβέλη να τον τοποθετεί υπεύθυνο διεύρυνσης του
κόμματος.
Ένας από τους ξεχασμένους πρωταγωνιστές των ημερών εκείνων
είναι και ο Νίκος Χριστοδουλάκης. Υπεύθυνος του πομπού του ραδιοσταθμού του
Πολυτεχνείου, το 1993 εντάσσεται στο ΠΑΣΟΚ. Πέρασε από διάφορα οικονομικά
υπουργεία, ενώ ήταν βασικός συνεργάτης του Κώστα Σημίτη. Παράλληλα, υπήρξε ένας
από τους κύριους εκφραστές του ρεύματος των εκσυγχρονιστών μέσα στο κόμμα.
Μία ιδιάζουσα περίπτωση είναι αυτή της Νάντιας Βαλαβάνη, η
οποία παρά το γεγονός ότι είχε ενεργή δράση στον αντιδικτατορικό αγώνα και στην
κατάληψη του Πολυτεχνείου, ποτέ δεν έχτισε την πολιτική της καριέρα πάνω σε
αυτή την περίοδο. Έμεινε οργανωμένη μέχρι το 1989 στο ΚΚΕ, όπου και αποχώρησε.
Έκτοτε παρέμεινε ανένταχτη, έως και το 2009 όταν και επέλεξε να πολιτευτεί με
το ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον Αλέξη
Τσίπρα.
Αυτοί που επέλεξαν την αποχή
Ωστόσο, υπήρξε και ένα άλλο κομμάτι της γενιάς του
Πολυτεχνείου, που πολέμησε με όπλο τις ιδέες του για τον εκδημοκρατισμό της
κοινωνίας. Αυτοί ήταν που βροντοφώναξαν το σύνθημα «ψωμί – παιδεία –
ελευθερία», και έπειτα αποτραβήχτηκαν από τα κοινά, στηρίζοντας όμως με τον
έναν ή τον άλλο τρόπο το κίνημα.
Ο Διονύσης Μαυρογένης, γνωστός για όχι μόνο για τον ηγετικό
του ρόλο στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, αλλά και για την αντιδικτατορική του
δράση, πέρασε από το ΕΚΚΕ, και αργότερα παρέμεινε στο χώρο της αριστεράς ως
ανένταχτος. Σήμερα ασκεί το επάγγελμα
του φαρμακοποιού.
Στη συντονιστική επιτροπή της κατάληψης βρέθηκε και ο
δημοσιογράφος Γιώργος Φιλιππάκης, ο οποίος μάλιστα ήταν και επικεφαλής των
ομάδων περιφρούρησης της κατάληψης. Μεταπολιτευτικά βρέθηκε στις
Πανσπουδαστικές Κινήσεις (ΠΣΚ – το φοιτητικό της ΚΝΕ την περίοδο εκείνη) και
αργότερα πέρασε στο ΚΚΕ όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Άλλο ένα μέλος της ΣΕ της κατάληψης που ακολούθησε την
καριέρα του δημοσιογράφου ήταν και ο Δημήτρης Ψαρράς. Γνωστός ευρύτερα ως ένας
εκ της τριάδας που έγραφε τον «Ιό της Κυριακής» στην «Ελευθεροτυπία», ο Δ.
Ψαρράς υπήρξε ηγετικό στέλεχος τόσο της οργάνωσης ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, όσο και
από τη διάσπασή της, τη Β' Πανελλαδική.
Ένας από τους τρεις εκφωνητές του ραδιοσταθμού του
Πολυτεχνείου και αναπληρωματικό μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής ήταν ο
Δημήτρης Παπαχρήστος. Από το 1974 ανεξάρτητος στον χώρο της Αριστεράς, για ένα
διάστημα πλησίασε τον Κώστα Λαλιώτη, αλλά όχι και το ΠΑΣΟΚ. Αρθρογράφος, στις
ημέρες μας, συγγραφέας πολλών βιβλίων, σκηνοθέτης αλλά και ραδιοφωνικός
παραγωγός.
Εμβληματική μορφή της εξέγερσης υπήρξε και ο Νίκος
Ραβελάκης. Μετά τις ημέρες του Πολυτεχνείου, συνελήφθη πολλές φορές και
βασανίστηκε, κλείστηκε σε ψυχιατρείο, αλλά δεν λύγισε. Δεν δέχτηκε να φύγει στο εξωτερικό με
υποτροφία της χούντας. Δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του στους Τοπογράφους
του ΕΜΠ.
Μέλος της επιτροπής κατάληψης ήταν και ο Σταύρος Λυγερός.
Ο Γνωστός δημοσιογράφος και αρθρογράφος
της Καθημερινής πέρασε από το χώρο της Άκρας Αριστεράς, ενώ ασχοληθεί
επισταμένως με την περίοδο αυτή, αφού έχει γράψει βιβλία και άρθρα για το
αντιδικτατορικό και το φοιτητικό κίνημα.
Ένας από αυτούς που βρέθηκαν στο Πολυτεχνείο εκείνες τις
ημέρες ήταν και ο γνωστός τραγουδιστής Διονύσης Τσακνής. Στο χώρο του ΚΚΕ
σταθερά από την περίοδο της μεταπολίτευσης, το 2010 αρνήθηκε την πρόταση του
ΣΥΡΙΖΑ να κατέβει υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων.